Τρίτη 25 Ιουνίου 2013

Ο άλλος Παράκλητος

«Πεντηκοστήν ορτάζομεν καί Πνεύματος πιδημίαν, καί προθεσμίαν παγγελίας καί ελπίδος συμπλήρωσιν», ψάλλει ο υμνογράφος της Εκκλησίας μας στο πρώτο στιχηρό του Εσπερινού της εορτής της Πεντηκοστής. Ο λόγος αυτός είναι κατά γράμμα επανάληψη φράσεως του αγίου Γρηγορίου του Θεολόγου από τον λόγο του «Εις τήν Πεντηκοστήν».
Σύμφωνα με τον Θεολόγο Πατέρα την ημέρα αυτή, πεντηκοστή μετά την αγία Ανάσταση του Σωτήρος Χριστού, που έγινε η κάθοδος του Αγίου Πνεύματος, ήλθε ο χρόνος εκπληρώσεως της υποσχέσεως. Τότε έγινε εκπλήρωση εκείνου στο οποίο είχαμε ελπίσει. Η εκπλήρωση της υποσχέσεως που έδωσε ο Κύριος Ιησούς στους αγίους Αποστόλους και δι’ αυτών σε όλους τους πιστούς του, λίγο πριν από το σεπτό Πάθος του για να τους παρηγορήσει. Τους είπε: Όταν σεις με αγαπάτε και τηρείτε τις εντολές μου, εγώ θα παρακαλέσω τον Πατέρα και άλλον βοηθό και οδηγό και παρηγορητή θα σας δώσει για να μείνει μαζί σας αιωνίως. Θα σας δώσει το Πνεύμα, που φανερώνει και διδάσκει στις καλοδιάθετες ψυχές την αλήθεια (Ιω. ιδ’ [14] 16-17). Την ίδια υπόσχεση επανέλαβε και λίγο πριν από την ένδοξη Ανάληψή του λέγοντάς τους: Ιδού εγώ αποστέλλω σε σας την υπόσχεση που σας υποσχέθηκε ο Πατέρας μου, δηλαδή το Άγιον Πνεύμα, το Οποίο προανήγγειλαν οι Προφήτες ότι θα δοθεί «εἰς πᾶσαν σάρκα» (Λουκ. κδ’ [24] 49).
Με την κάθοδο λοιπόν του Αγίου Πνεύματος εκπληρώθηκε η υπόσχεση του Κυρίου. Γιατί όμως ονομάζει το Άγιον Πνεύμα «άλλον παράκλητον», άλλο παρηγορητή; Διότι και ο ίδιος  ο Κύριος ονομάζεται Παράκλητος. Έτσι Τον αποκαλεί ο ευαγγελιστής Ιωάννης γράφοντας: Αγαπητά μου παιδιά, αν κάποιος αμαρτήσει από αδυναμία, δεν πρέπει να απελπισθεί. Έχουμε μεσίτη και συνήγορο, ο οποίος με πολλή συμπάθεια και τέλεια γνώση και πείρα συνηγορεί υπέρ ημών των αμαρτωλών ανθρώπων μπροστά στο θρόνο του Θεού (βλ. Α΄ Ιω. β΄ 1).
Γι’ αυτό άλλωστε, παρατηρεί ο άγιος Γρηγόριος Θεολόγος, το Άγιον Πνεύμα ήλθε μετά τον Χριστό για να μη μας λείπει ο παρηγορητής μετά την αναχώρηση του Κυρίου στους ουρανούς. Ονομάζεται δε «άλλος», το οποίον όμως δεν σημαίνει διαφορετικός, αλλά δηλώνει την ισοτιμία μεταξύ Χριστού και Αγίου Πνεύματος. Εδώ το «άλλος» σημαίνει ένα άλλο πρόσωπο απόλυτα όμοιο με εμένα, το Χριστό. Η ονομασία αυτή χαρακτηρίζει συγκυριότητα και όχι υποτίμηση. Ήλθε δε με τη μορφή των γλωσσών, συνεχίζει ο άγιος Γρηγόριος, λόγω της συγγένειάς του προς τον Λόγο, τον Κύριο Ιησού. Ήλθε στο υπερώο, δηλαδή σ’ όσους βρίσκονταν σε πνευματική ανάταση (βλ. Πράξ. α’ 13). Άλλωστε και ο ίδιος ο Ιησούς στο υπερώο έκανε κοινωνούς του μυστηρίου τους μαθητές του που επρόκειτο να υπηρετήσουν ανώτερα πράγματα1.
Ο άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος (όπως αναφέρει ο όσιος Νικόδημος ο Αγιορείτης) παρατηρεί ότι το Άγιον Πνεύμα ονομάστηκε «Παράκλητος», διότι παρηγορεί τους ανθρώπους. Μας παρηγορεί «οὐχ ὡς δεύτερον Θεοῦ, ἀλλ’ ὡς Θεός»· διότι ιδιαίτερο χαρακτηριστικό του Θεού είναι το να παρηγορεί.
Επομένως το Άγιον Πνεύμα είναι Παράκλητος, διότι ως Θεός δέχεται τις παρακλήσεις και τα αιτήματά μας. Αλλά και διότι μας παρηγορεί με τη Χάρη του σε κάθε θλίψη και περίσταση. Μας βοηθεί να υπερνικήσουμε τις αδυναμίες και τα πάθη μας. Η δε παρηγορία που μας προσφέρει είναι συνεχής, αφού μένει μαζί μας «εἰς τόν αἰῶνα» (Ιω. ιδ’ [14] 16). Χάρις σ’ Αυτό έχουμε μόνιμη και αιώνια κοινωνία με τον Θεό Πατέρα «ν τ Χριστ».
Μας παρηγορεί, διότι παρακαλεί υπέρ ημών τον Θεό Πατέρα. Διότι μας χαρίζει τον άγιο φωτισμό του, ώστε να γνωρίσουμε τη σωστική αλήθεια. Διότι μας προτρέπει να βαδίζουμε την οδό της κατά Χριστόν αρετής, αλλά και μας ενισχύει στη δύσκολη αυτή πορεία της αγιότητος. Διότι χωρίς τη ζωοποιό δύναμή του δεν μπορεί να υπάρξει πνευματική ζωή. Όταν σκηνώσει στην ψυχή μας, την καθαρίζει από κάθε αμαρτωλό μολυσμό, τη λαμπρύνει και την αναπαύει από τους βασανιστικούς ελέγχους της αμαρτίας. Μας παρηγορεί, διότι μας ενισχύει και μας στηρίζει στην ώρα των φυσικών και ηθικών αδυναμιών μας. Μας διδάσκει ακόμη και πώς πρέπει να προσευχόμαστε και τι πρέπει να ζητούμε την ώρα της προσευχής μας (Ρωμ. η΄ 26), ώστε να αντλούμε παράκληση από τον θρόνο της Χάριτος.
Δίκαια λοιπόν ο απόστολος Παύλος μας συμβουλεύει να μη λυπούμε το Άγιον Πνεύμα (Εφ. δ΄ 30). Άλλωστε σφραγιστήκαμε και σημαδευτήκαμε από το Άγιον Πνεύμα ως δικοί του κατά την ώρα του ιερού Μυστηρίου του Χρίσματος, ώστε να αξιωθούμε, εάν βεβαίως φυλάξουμε τη σφραγίδα αυτή, να συγκαταριθμηθούμε κατά την ημέρα της Δευτέρας Παρουσίας μαζί με όσους θα τύχουν της απολυτρώσεως. Εάν λυπούμε το Άγιον Πνεύμα με τις αμαρτίες μας, το κάνουμε εχθρό μας, όπως έπαθαν οι Ιουδαίοι: Απείθησαν και παρόργισαν το Πνεύμα του Θεού το Άγιο. Και αυτό μετεστράφη. Εκείνος που τόσο πολύ τους αγάπησε προηγουμένως, έγινε εχθρός τους! (Ησ. ξγ΄ [63] 10).
Ας προσφέρουμε λοιπόν στο Άγιον Πνεύμα «τιμήν καί δόξαν» μαζί με τον Πατέρα και τον Υιό, όχι μόνο με τα χείλη, αλλά κυρίως και προπαντός με την αγία ζωή μας. Και ας Το παρακαλούμε θερμά όχι απλώς να μένει μαζί μας, αλλά να κατοικεί μόνιμα μέσα μας, με την ωραία προσευχή: «Βασιλεοράνιε, Παράκλητε, τό Πνεμα τς ληθείας (…), λθέ καί σκήνωσον ν μν καί καθάρισον μς πό πσης κηλδος καί σσον, γαθέ, τάς ψυχάς μν».
1 Βλ. Γρηγ. Θεολόγου, Λόγ. 41, Εις την Πεντηκοστήν, 12, ΕΠΕ 5, 138

Δεν υπάρχουν σχόλια: