Πέμπτη 20 Οκτωβρίου 2011

Ο πρώτος δήμαρχος της Αθήνας


Η περιπετειώδης εκλογή του πρώτου Δημάρχου Αθηναίων Ανάργυρου Πετράκη και η αποκομιδή των σκουπιδιών για πρώτη φορά στην πόλη

 Το 1835 ο πληθυσμός του κέντρου της πόλης των Αθηνών, το οποίο περιοριζόταν κάτω από την Ακρόπολη, στις περιοχές της Πλάκας και της Βλασσαρούς, ανερχόταν σε 7.000 κατοίκους περίπου, σύμφωνα με την πρώτη επίσημη απογραφή (1834). Στον Δήμο Αθηναίων, ο οποίος συστάθηκε με Διάταγμα την 1η Oκτωβρίου 1834, περιλήφθηκαν ακόμη τα Πατήσια και οι ευρύτερες περιοχές του Φαλήρου και του Κηφισού, καθώς και ολόκληρος ο Πειραιάς, μέχρι που έγινε ανεξάρτητος Δήμος.
Για τη διεξαγωγή των πρώτων δημοτικών εκλογών έγιναν ειδικές νομοθετικές ρυθμίσεις. Δικαίωμα εκλέγειν και εκλέγεσθαι είχαν οι δημότες που είχαν υπερβεί το 25ο έτος της ηλικίας τους και διέμεναν μόνιμα στον Δήμο. Εξαιρούνταν οι γυναίκες, οι κατηγορούμενοι για έγκλημα κ.ά. 
 
Αρμανσμπεργκ
Oι εκλογές πραγματοποιήθηκαν μεταξύ 15 και 20 Μαρτίου 1835, διήρκεσαν δηλαδή έξι ημέρες. Δύο ήταν οι αντίπαλες παρατάξεις: Η «κυβερνητική», που αντιπροσωπευόταν από τους φίλους του Βαυαρού Αρχιγραμματέα (:πρωθυπουργού) Άρμανσπεργκ, και των γηγενών Αθηναίων, οι οποίοι δεν ήταν αντικυβερνητικοί αλλά «αντιαρμανσπεργκικοί» και εκφράζονταν από τον Ιωάννη Μακρυγιάννη. Η επικράτηση των τελευταίων ήταν καθολική, αφού εξέλεξαν το σύνολο των 18 δημοτικών συμβούλων.
Η πολύπλοκη και περιπετειώδης συνέχεια οδήγησε όσους έγραψαν (στηριζόμενοι σε πληροφορίες του Ι. Μακρυγιάννη ή αντιγράφοντας τον Γ.Π. Παρασκευόπουλο) να ισχυριστούν ότι υπήρξε παρέμβαση του Όθωνα υπέρ του δεύτερου ―δήθεν― σε σειρά σταυρών Ανάργυρου Πετράκη.

Η αλήθεια είναι ότι το σύστημα προέβλεπε την επιλογή δια ψηφοφορίας τριών προσώπων, από τα οποία ο βασιλιάς θα επέλεγε τον ένα. Επειδή όμως ο Όθωνας ενηλικιώθηκε τον Μάιο 1835, την επιλογή έκανε το Συμβούλιο της Αντιβασιλείας. Αυτό στην πραγματικότητα, αφού για διάφορους λόγους ακολούθησε επαναληπτική ψηφοφορία, επέλεξε τον πλειοψηφήσαντα Ανάργυρο Πετράκη. O συγκεκριμένος είχε λάβει 19 ψήφους, έναντι 18 ψήφων του Άγγελου Γέροντα και 16 του Δημήτριου Καλλιφρονά. Η ιστορική έρευνα όμως και τα τεκμήρια που αναδείχθηκαν εν τω μεταξύ (με τις πρωτοποριακές εργασίες του επιφανούς Γεωργίου Δημακόπουλου) αποκάλυψαν την αλήθεια, που είναι διαφορετική.
 
Oι τεχνοκράτες Βαυαροί εισήγαγαν ένα πρωτοποριακό εκλογικό σύστημα, ίσως υπερφιλόδοξο, αλλά δίκαιο και μάλλον προσαρμοσμένο στις ανάγκες ενός νεοπαγούς κράτους και ενός λαού που έπρεπε, μετά τον οθωμανικό, να αποτινάξει και τον ζυγό του κοτζαμπαδισμού.

Η Αθήνα, όταν εκλέχθηκε ο πρώτος Δήμαρχός της, είναι δύσκολο να περιγραφεί. Επρόκειτο για μια πόλη ερειπίων, χωρίς υποδομές, με τα νερά να λιμνάζουν, δημιουργώντας νοσογόνες εστίες στα στενά δρομάκια της πόλης, που ήταν γεμάτα από λάσπες και σκόνη, χωρίς φως και  με συντρίμμια, τα οποία έκαναν τη διάβασή τους δύσκολη ακόμη και την ημέρα. Το 1850 γίνεται λόγος για νερό, που είναι θολό και μυρίζει. Η βρώμα και η δυσωδία περίσσευαν στην Αθήνα. Πτώματα ζώων ρίχνονταν με άνεση στα ακάλυπτα οικόπεδα. Νερά λίμναζαν μπροστά στις αυλόπορτες. Οι χασάπηδες έσφαζαν τα ζωντανά στα μαγαζιά τους για να αποφύγουν τον φόρο που έπρεπε να καταβάλουν αν χρησιμοποιούσαν τα δημοτικά σφαγεία. Εξαιτίας της κακής ποιότητας του πόσιμου νερού και της έλλειψης στοιχειωδών υγειονομικών μέτρων, συχνά εκδηλώνονταν μεταδοτικές ασθένειες. Το Ταμείο του Δήμου ήταν τελείως άδειο. Παρ' όλα αυτά, ο πρώτος αυτός δήμαρχος πρόσφερε σημαντικές υπηρεσίες στον τόπο τoυ.

Ο Πετράκης πούλησε τρία σπίτια από την προσωπική του περιουσία και έδωσε τα χρήματα στο Δήμο. Έχτισε το πρώτο δημοτικό σχολείο στην Πλάκα, δημιούργησε «Δημοτική φρουρά» για την ασφάλεια της πόλης, καταπολέμησε αποτελεσματικά την εγκληματικότητα, ίδρυσε βιβλιοθήκη και δύο λαϊκά ιατρεία για τους απόρους. Μεγάλη προσπάθεια όμως κατέβαλλε για την δημόσια υγιεινή της πόλης μαζεύοντας τα σκουπίδια που έπνιγαν τους πρωτχωματόδρομους της Αθήνας, ενώ απαγόρευσε στος χασάπηδες να σφάζουν στα καταστήματα τους.

Στην δεύτερη θητεία του, το 1841, πραγματοποίησε σημαντικά έργα οδοποιίας, δετροφύτευσε την πόλη, και κυρίως την Πατησίων, πάταξε τα κακοποιά στοιχεία και οργάνωσε Δημοτική αστυνομία για την επιβολή του Νόμου και της τάξης. Παράλληλα θεμελίωσε τον Μητροπολιτικό Ναό και αποπεράτωσε το Δημοτικό Νοσοκομείο. Προς τιμήν του έχει ονομαστεί η ομώνυμη οδός στην Πλάκα. 
 
(Αναρτήθηκε από Siglitiki)
http://www.istorikathemata.com
 
 

Δεν υπάρχουν σχόλια: